اورمو ایشچیلری : با مروری کوتاه در تاریخ معاصر جنبش های آزادیخواهانه ملت های شرق می توان به این نتیجه رسید که ملت ترک آزربایجان یکی از پیش قراولان عرصه آزادیخواهی، دمکراسی خواهی و مدرنیته می باشد. آزادیخواهی، دمکراسی خواهی و تجددگرایی سه عنصری می باشد که سیاسیون و عامیون آزربایجان در مبارزه با ساختار واپس گرایانه حکومتی بر آن تکیه کرده اند. اگر چه در صد سال اخیر به دلایل گوناگون جهانی و منطقه ای ملت ترک در آزربایجان جنوبی نتوانسته است حکومتی مبتنی بر اصول دمکراتیک را بر جامعه حاکم کند ولی در فضای خفقان و اختناق ایجاد شده توسط حکومت های دیکتاتوری و ارتجاعی نقش انکار ناپذیری در به وجود آمدن نهاد های مدنی و اجتماعی و بلوغ فکری جامعه داشته است. بی شک نهادهایی همچون انجمن غیبی تبریز و شخصیتهایی همچون
علی میسیو و ستارخان نه تنها نقش بارزی در حرکت بیداری گری در جهان شرق دارند بلکه در سیر تاریخ میهنمان آغازگر جنبش فکری هستند که موجب بازگشت به خویشتن هویتی ملت ترک آزربایجان و تبدیل به سر آغاز تاریخی مبارزات و مقاومت ملی کنونی مان در قالب حرکت ملی آزربایجان می باشند. با اینکه تضادها و کاستیهای سیاسی و اجتماعی موجود در آن روز موجب گردید جنبش مشروطیت به رهبری تئوریک انجمن غیبی تبریز و شهید علی میسیو و رهبری نظامی سردار ملی ستارخان که در نودوهشتمین سالگرد شهادتش قرار داریم، آنگونه که شایسته اش بود به مقصد نرسد ولی توانست ره گشای بسیاری از بن بست های اجتماعی و سیاسی شده و در تاریخ ملت های شرق و علی الخصوص آزربایجان به عنوان یکی از مترقی ترین جنبش های آزادی خواهی و تجددگرایی به ثبت رسد. نقشی که در بیشتر موارد از سوی منابع ایرانی-فارسی به ویژه در خصوص انجمن غیبی تبریز و شخصیتهای علی میسیو و ستارخان سعی به تخطئه و کمرنگ کردن آن شده است ولی تمامی تاریخ نگاران و تاریخ دانان منصف و بی طرف بر آن اقرار و تاکید دارند.
در حالی که از یک سو جمهوری اسلامی سعی دارد از جنبش مشروطه تصویری مذهبی ارائه دهد که به رهبریت روحانیت شیعه انجام گرفته است، در جبهه دیگرِی اپوزیسیون ملی گرای مخالف جمهوری اسلامی ایران، نیروهای چپ و یا گروه مجاهدین خلق تلاش دارند به جنبش مشروطیت و انجمن غیبی تبریز رنگ و لعاب ملی گرایی ایرانی دهند. جریانهای چپ با برجسته نمودن شخصی مانند یپرم خان ارمنی که در اصل یک ناسیونالیست ارمنی بود سعی می کنند جنبش مشروطیت را نیروی اصیل چپ و گروه مجاهدین خلق با ایدئولوژی توحیدی اش سردار ملی را سمبل مبارزه با ارتجاع شاه و شیخ قلمداد می کنند و تنها چیزی که سخنی از آن در میان نیست نقش بی بدیل تشکیلاتی و تئوریک انجمن غیبی تبریز و شخص علی میسیو در جنبش مشروطیت، رهبری جسورانه سردار ملی، مقاومت و نبرد قهرمانانه مردم آزربایجان و در مجموع خیزشی بزرگ نه برای احیای افسانه ای به نام ایران بلکه برای آزدایخواهی و تجددگرایی و دمکراسی خواهی راستین در جهان شرق و خصوصا ممالک محروسه قاجار بوده است. همچنین خواسته های ملی ترکهای آزربایجانی در چهار چوب انجمن های ایالتی و ولایتی، امضای طومار بیست هزار نفری آزربایجانی ها مبنی بر آنکه اگر تهران مشروطیت را قبول نکند آزربایجان از ایران جدا خواهد شد و بکار برده شدن مفهوم ملت آزربایجان در تاریخ نگاری ایرانی نادیده گرفته می شود.
متاسفانه امروز حکومت ایران و مخالفین سیاسی اش دیواری بلند بین هویت تاریخی و مبارزاتی گذشته و مبارزات آزادیخواهانه و دمکراسی خواهانه کنونی ملت ترک آزربایجان جنوبی کشیده اند. زمانی که گفته می شود مبارزات و مقاومت ملی کنونی ملت ترک آزربایجان جنوبی برای کسب حق تعیین سرنوشت ملی ریشه در مبارزات آزادیخواهانه و تجدد گرایانه انجمن غیبی، مکتب تبریز و سرنوشت دردناک مجاهدان تبریزی و سردار ملی و سالار ملی دارد تحریف گران تاریخ وارد میدان شده از شخصیت سردار ملی مدافعی برای تمامیت ارضی ایرانی می سازنند که در آن زمان هنوز به معنای امروزی وجود خارجی نداشت. این واقعیتی انکار ناپذیر است که تفکر، جسارت و مقاومت انجمن غیبی و مکتب تبریز، سردار ملی و مردم آزربایجان در برهه قیام مشروطیت و به همان اندازه نیز شکست جنبش، کشته شدن مجاهدانمان و ترور سردار ملی در تهران، بریده شدن سر سالار ملی و خیانتی که آزربایجان بدان معروض ماند بنیان و ریشه فکری و تجربی حرکت آزادی خواهی مدرن آزربایجان جنوبی می باشد و بی تردید ملت ترک آزربایجان در سایه تجربیاتی که در جنبش مشروطه و جنبشهای بعد از آن مانند حرکت شیخ محمد خیابانی، حکومت ملی آزربایجان، جنبش خلق مسلمان و تحولات بعد از انقلاب اسلامی کسب کرده است مصصم و معتمد به نفس به مبازره ملی خود ادامه می دهد.
نباید فراموش کرد در برهه ای که انجمن غیبی تبریز با هدایت جنبش مشروطه مبارزات تجددخواهانه و مدرنیته خود را پیش می برد در راس حکومت خاندان ترک تبار قاجار قرار داشتند و در ممالک محروسه قاجار نیز نه تنها هیچ قومی، فرهنگی و دینی سرکوب نمی شد و هیچ گونه ستم ملی و نژادی در میان نبود بلکه حاکمیت مشوق رشد فرهنگ های غیر ترک به خصوص فارس زبانان بودند و بنابراین نیز دلیلی برای مبارزات هویتی ملت ترک آزربایجان لمس نمی شد و آزربایجان سرگرم مجادله برای قانون گرایی و ترقی خواهی بود. ولی متاسفانه به رغم حسن نیت و حس نوع دوستی و میهن پرستی روشنفکر ترک برخی ها نه در پی قانون و مشروطه که در پی دولت قومی و برتری نژادی بودند. چنانکه سیر تحولات نیز اثباتگر این مدعاست.
هیچ شکی نیست که اقدام اپورتونیستی ملی گرایان فارس، همراهی احزاب ملی گرا-چپ ارمنی برای نابودی حکومت فدرالیستی قاجر، نابودی انجمن غیبی تبریز و کشتار مجاهدان آزربایجانی در تهران و سیر تحولات هشتاد سال گذشته ملت ترک آزربایجان را ناگزیر از پیشبرد مبارزات ملی در کنار و هماهنگ با مبارزات آزادی خواهی، تجدد گرایی و قانون خواهی کرده است. قتل مجاهدان و سردار ملی آزربایجان در تهران سنگ بنای گسست تاریخی تبریز و تهران و شروع سیر تکاملی تاریخ مبارزات ملت ترک آزربایجان در دوره های مختلف تا به امروز می باشد که از بعد سیاسی در حرکت ملی آزربایجان تبلور یافته است.
با بررسی دقیقی از سیر تاریخی مبارزات ملت آزربایجان در جنبش مشروطیت، جنبش خیابانی و حوادث خونین کشتار مسلمانان ترک به دست یاغیان ارمنی در غرب آزربایجان، جنبش لاهوتی، جنبش 21 آذر، جنبش خلق مسلمان تا فداکاری فرزندان دلیر ترک آزربایجانی در گروه های سیاسی مرکزگرا و انقلاب ضد سلطنتی می توان به تحلیل درستی از حوادث دست یافت و مقاومت ملی برای کسب حق تعیین سرنوشت سیاسی-ملی اش را همچنان بر سه عنصر آزدایخواهی، دمکراسی خواهی و مدرنیته استوار نمود.
تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان با این جهان بینی تاریخی از جنبش مشروطیت باور دارد که ملت ترک آزربایجان با حرکت ملی مبتنی بر آزادیخواهی و دمکراسی خواهی و تجددگرایی همچنان پیشقراول دفاع از حقوق بشر و رفاه انسان ها بوده و با ماهیتی مترقی تاثیر بسزایی بر سایر ملت های تحت ستم ملی در کشور ایران دارد. شیوه مبارزاتی حرکت ملی آزربایجان و مقاومت زندانیان سیاسی حرکت ملی آزربایجان در مقابل تحجر و نژادپرستی حاکم در ایران نمونه بارز این ادعا ست.
در پایان بار دیگر در نود و هشتمین سالگرد شهادت سردار ملی یاد و خاطره تمامی شهدای راه آزادی خواهی در جهان و آزربایجان را گرامی داشته بر مبارزه ملی مبتنی بر آزادیخواهی، دمکراسی خواهی، تجددگرایی حقوق بشر و رفاه انسان با هدف کسب حق تعیین سرنوشت در آزربایجان جنوبی تاکید می ورزیم.
تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان جنوبی
آزربایجان جنوبی
بیست و هفتم آبان نود
--
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر